4 bước để xác định và đánh giá các khía cạnh môi trường

Việc xác định và đánh giá các khía cạnh môi trường quan trọng, đặc biệt trong giai đoạn lập kế hoạch, là phần cơ bản nhất của ISO 14001. Để hiểu các khía cạnh và tác động môi trường là một trong những yếu tố thành công chính của việc thực hiện Hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001. Trong ngôn ngữ của ISO 14001, “khía cạnh môi trường là một yếu tố của hoạt động, sản phẩm hoặc dịch vụ của tổ chức có hoặc có thể có tác động đến môi trường”.

Khía cạnh môi trường là gì?

Khía cạnh môi trường là cách hoạt động, dịch vụ hoặc sản phẩm của bạn tác động đến môi trường. Ví dụ, một trong những khía cạnh môi trường của rửa xe có thể là do một tác nhân làm sạch (chất tẩy rửa bề mặt..) có tiềm năng làm ô nhiễm nguồn nước (ô nhiễm này là tác động môi trường).

Dưới đây là ví dụ về mối liên hệ giữa các hoạt động, dịch vụ, các khía cạnh và tác động.

Tác động môi trường là một thay đổi đối với môi trường. Tác động môi trường là do các khía cạnh môi trường gây ra.

Trong các bước sau, bạn sẽ tìm thấy một cách tiếp cận cơ bản, có hệ thống để xác định, đánh giá và quản lý các khía cạnh môi trường.

1. Định nghĩa phạm vi EMS

Trước khi bạn bắt đầu xử lý các khía cạnh và tác động môi trường, trước tiên bạn phải xác định phạm vi của EMS. Bạn có thể chọn áp dụng ISO 14001 cho toàn bộ tổ chức hoặc chỉ cho một đơn vị, vị trí hoặc sản phẩm cụ thể. Khi bạn đã đưa ra quyết định này, bạn đã xác định phạm vi EMS. Từ đó, tất cả các hoạt động, dịch vụ và sản phẩm nằm trong phạm vi được xác định của bạn phải được xem xét khi bạn xác định các khía cạnh và tác động môi trường. 

2. Xác định các khía cạnh môi trường

Trước tiên, hãy giải thích thuật ngữ các hoạt động, dịch vụ và sản phẩm. Hoạt động là một phần của hoạt động kinh doanh cốt lõi (ví dụ: các bước quy trình, công đoạn sản xuất). Dịch vụ nghĩa là dịch vụ phụ trợ hỗ trợ các hoạt động cốt lõi (ví dụ: nồi hơi, gia nhiệt và làm mát, bảo trì). Một sản phẩm là hàng hóa mà bạn cung cấp cho thị trường. Một khía cạnh môi trường của sản phẩm có thể là, ví dụ, bao bì quá mức của sản phẩm hoặc mức độ tái chế của sản phẩm khi kết thúc vòng đời của sản phẩm.

Theo ISO 14001, "Tổ chức phải thiết lập một quá trình để xác định các khía cạnh môi trường và xác định các khía cạnh có hoặc có thể có tác động đáng kể đến môi trường." Bạn cũng nên ghi lại các khía cạnh môi trường, được cập nhật và tính đến các hoạt động, sản phẩm hoặc dịch vụ mới hoặc được sửa đổi.

Các khía cạnh có thể được chia thành trực tiếp và gián tiếp. Các khía cạnh môi trường trực tiếp có liên quan đến các hoạt động, sản phẩm và dịch vụ của tổ chức, qua đó tổ chức có quyền kiểm soát quản lý trực tiếp (ví dụ: cách bạn quản lý chất thải tại cơ sở của mình). Tuy nhiên, đối với các tổ chức phi công nghiệp, trọng tâm sẽ thường xuyên dựa trên các khía cạnh môi trường gián tiếp của hoạt động của họ (ví dụ: cách nhà thầu phụ của bạn quản lý chất thải tại cơ sở của bạn, các khía cạnh được kiểm soát theo chuỗi, các khía cạnh được kiểm soát bởi khách hàng).

Để xác định các khía cạnh môi trường của bạn, bạn cần nghiên cứu cách hoạt động, sản phẩm và dịch vụ của tổ chức của bạn ảnh hưởng đến môi trường như thế nào. Việc xác định các khía cạnh môi trường thường xem xét, ví dụ, phát thải ra không khí, xả thải nước và đất, sử dụng nguyên liệu, chất thải và tài nguyên thiên nhiên, tác động đến đa dạng sinh học, v.v ... 

Khi xác định các khía cạnh môi trường, tất cả các phần hoạt động của công ty trong phạm vi được xác định phải được xem xét, chứ không chỉ là các hoạt động sản xuất hoặc dịch vụ cốt lõi. Ví dụ, hầu hết các cơ sở đều có một bộ phận bảo trì, văn phòng, căng tin, hệ thống sưởi ấm và làm mát, bãi đậu xe, và các hoạt động của nhà thầu và nhà cung cấp - mỗi hoạt động có thể có tác động đến môi trường.

Có thể sử dụng các kỹ thuật khác nhau để lập danh sách toàn diện các khía cạnh và tác động môi trường tại cơ sở - ví dụ: Phương pháp chuỗi giá trị, Phương pháp dòng chảy quá trình, nhận biết / xác định vật liệu, phương pháp tuân thủ các yêu cầu pháp lý, v.v.

Thực hành tốt là liên quan đến một nhóm đa chức năng từ các lĩnh vực chính của hoạt động.

Đối với mỗi loại hoạt động, sản phẩm hoặc dịch vụ, bạn cần liệt kê khía cạnh môi trường chính yếu của mình - điều này sẽ giúp lập ra được danh sách tổng thể hoặc ma trận về các khía cạnh và tác động môi trường. 

3. Đánh giá các khía cạnh môi trường có ý nghĩa

Mục đích của việc đánh giá các khía cạnh môi trường là tập trung vào những gì quan trọng nhất (ví dụ, quy tắc 20-80). Bạn không cần phải quản lý tất cả các khía cạnh môi trường - chỉ có những khía cạnh, theo tiêu chí của riêng bạn, được tuyên bố là có ý nghĩa.

Các khía cạnh môi trường quan trọng là trọng tâm chính của hệ thống quản lý môi trường của tổ chức của bạn.

Tùy thuộc vào loại, tính chất và độ phức tạp của một tổ chức, có nhiều kỹ thuật sẵn có để tiến hành đánh giá nhằm xác định tầm quan trọng của các khía cạnh môi trường. Khi đánh giá để xác định khía cạnh môi trường có ý nghĩa, bạn nên cân nhắc:

• tiềm năng gây hại môi trường

• mức độ và tần suất của khía cạnh

• tầm quan trọng đối với các bên liên quan của tổ chức

• các yêu cầu của pháp luật về môi trường có liên quan

Mỗi tổ chức phải thiết lập các tiêu chí của riêng mình về ý nghĩa dựa trên việc xem xét có hệ thống các khía cạnh môi trường và các tác động thực tế và tiềm năng của chúng. 

4. Quản lý các khía cạnh môi trường có ý nghĩa

Mọi khía cạnh môi trường có ý nghĩa cần được kiểm soát bằng cách thiết lập một hoặc nhiều các kiểm soát sau: người chịu trách nhiệm (ISO 14001; 5.3), kế hoạch đào tạo (ISO 14001; 7.2, 7.3) hoặc thủ tục, danh sách kiểm tra và / hoặc lịch bảo trì (ISO 14001; 8.1). Mức độ kiểm soát phải phù hợp với bản chất và rủi ro của khía cạnh môi trường có ý nghĩa. Mỗi phần trên là một phần của công việc thường ngày.

HTQLMT thường có thể phức tạp hơn cần thiết. Chìa khóa cho bất kỳ HTQLMT hiệu quả nào cũng nhận được các khía cạnh môi trường ngay từ đầu. Xác định các khía cạnh môi trường đúng cách sẽ không chỉ giúp bạn tiết kiệm thời gian, mà còn cho phép bạn đạt được những lợi ích to lớn với HTQLMT của bạn một khi nó được thực hiện.

Trên đây là một số thông tin giúp các bạn thực hiện việc xác định và đánh giá khía cạnh môi trường trong hệ thống quản lý môi trường theo ISO 14001:2015. 

Để yêu cầu dịch vụ tư vấn và đào tạo ISO 14001 - Hãy liên hệ ngay với chúng tôi:

CÔNG TY TNHH ITVC TOÀN CẦU

Tầng 6 Tòa nhà Thương mại, Số 22 Lý Tự Trọng, Phường Minh Khai, Quận Hồng Bàng, TP Hải Phòng.

Tel: 02253 261 208 - Hotline: 0914 564 579

Fax: 02253 292 718

Email: itvc.haiphong@itvc-global.com

0914 564 579